2015’te ülkemizde ressamların müzayede cirosu yüzde 14 çoğalarak 99 milyon liraya erişti . Cirosu 1 milyon TL eşiğini aşan şarkıcı sayısı ise 18’den 27’ye yükseldi. Rakam, geçen seneye yönelik yüzde 50 yükseliş manasına geliyor.
2015 Türk ekonomisi tarafından pratik bir yıl olmadı.Geçirilen 2 tercih , gittikçe yükselen jeopolitik rizikolar ve global ekonomiye ilişkili olarak kaygılar yatırımcıyı sakınımlı olmaya itti. Fakat borsa yatırımcısı için gerçek olan bu durum , sanat yatırımcısı için olabilitesi yüksek değil.
Yaşayan ve yaşamını kaybetmiş 200 ressamın müzayede satış bilgileri incelenerek ortaya konulan Forbes Sanat Raporu’na yönelik Türk ressamların yapıtlarına olan ilgide mühim bir yükseliş var. Raporda değerlendirilen 200 ressamın 2014’te 3.000 4 yapıtı satılmıştı. Bu sayı 2015’te 3.000 225?e yükseldi. Sanatçıların müzayede toplamında satış cirosu da bir evvelki seneye yönelik yüzde 12’lik artışla 80.6 milyon liraya erişti .
Türk resmi hareketle bir alan
Forbes’un listesinde bulunmayan ressamlar da değerlendirmeye alındığında toplamında gelir senelik yüzde 13.7 çoğalarak 99 milyon liraya erişti . Senelik cirosu 1 milyon lirayı geçen şarkıcı sayısındaki yükseliş Türk resminin ne kadar işlek bir mevduat sahası olduğunu da gösterdi.
2014’te cirosu 1 milyon TL eşiğini aşan şarkıcı sayısı 18’ken geçtiğimiz yıl 27’ye yükseldi. Bu yüzde 50’lik bir yükseliş manasına geliyor. Bunun yakınında müzayedeye çıkıp satılan yapıtların oranı 2014’te yüzde 71’ken, 2015’te yüzde 81 oldu . Bu rakamlar raporda da belirtildiği benzeri ‘sanat piyasasında çarkların durmadığını üstelik 2014 seneye yönelik daha dik hacimle yılı kapattığını’ söylüyor.
Artan bu ilgiye nazaran Türk sanatçıların eserlerinin değerlerinin halen çok düşük olduğu tespiti yapılmış olan raporda şu şekilde denildi: Londra Tate Modern’i gezdiğinizde, diyelim ki Bridget Riley’i beğendiniz ve evinizde de olsun istiyorsunuz.
Bir Riley yapıtı için 2-3 milyon pound ödeyeceksiniz. Peki İstanbul Modern’de görüp müzayedelerden almaya kalkıştığınız bir Devrim Erbil, Mehmet Güleryüz veya Ergin İnan için ödeyeceğiniz ortalama fiyatın 30 bin TL ile 100 bin TL arasında olması? İşte sanata mevduat değeri kazandıran tam da bu durum .
30 bin liraya ev alınamaz ama bal benzeri bir ‘Devrim Erbil’ alınır ve bu sizin yaşlık finansmanınız, çocuğun üniversite parası veya torununuzun minettar kalacağı bir miras olabilir.?
Bedri Rahmi Eyüboğlu eserleri 2015’te 3.7 milyon TL satış geliri sağladı. Ressam böylece Forbes listesinde gelir açısından üçüncü sıraya oturdu. Sanatçının eserlerinden ele geçirilen gelir evvelki seneye yönelik yüzde 1934,8 arttı. Bu artışta İstanbul isimli yapıtın 1 milyon 450 bin liraya satışı etkili oldu . Bu satış sanatçıya olan farkındalığı da artırdı. Elinde Bedri Rahmi yapıtı bulunanlar, 92 resmi duvarlardan müzayedelere taşıdı.
Raporda tablo portföyünü nasıl oluşturulması gerektiğine dair tavsiyeler de var. Fiyat hareketlerine yönelik Türk ressamları için bir risk sınıfı oluşturulduğunda klasik ve modern dönemlerin risksiz, çağdaşların orta riskli ve genç ressamların en riskli sınıfa girdiği belirtildi. Fakat yüksek hızda değişimlerden hoşlanmayanlar yüzde 50 klasik-modern, yüzde 30 çağdaş yüzde 20 ise genç ressamların eserlerinden oluşan bir portföy oluşturabilir. Genç ressamların ağırlığını artırmak ise uzun vadede çok kazançlı bir yatırıma dönüşebilir.
Müzayedelerde 2015 senesinde en fazla gelir , 2013’te kaybettiğimiz Burhan Doğançay’dan geldi. Doğançay’ın 54 yapıtı toplamında 4 milyon 442 bin liraya satıldı. Doğançay resimlerinden ele geçirilen ciroda 2014’e yönelik yüzde 55’lik yükseliş yaşandı. Doğançay’ı toplamında 4.3 milyon TL ciroyla Fahrelnisa Zeid takip etti. Ergin İnan ise 3. 1 milyon lirayla 5. sırada…
