Çölün Kızı ve Irak’ın Taçsız Kraliçesi Gertrude Bell. Gertrude Margaret Lowthian Bell, İngiltere’nin Durham County kentinde ayrıcalıklı bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen ünlü İngiliz kadın seyyah ve casus.
Bell’in babası ünlü bir aileden gelen Thomas Hugh Bell’di. Gertrude Bell, henüz 3 yaşındayken annesi vefat etti. bunun üzerine babası Thomas birkaç yıl sonra seçkin bir aileden gelen ve oyun yazarı Florence Oliffe ile evlendi. İlk ve orta öğrenimini Londra’daki çeşitli okullarda tamamlayan Bell,Tarih okumak için Oxford Üniversitesi’ne gitmeye karar verdi. Burada başarılı bir eğitim dönemi geçirerek okuldan birincilikle mezun olmayı başaran ilk kadın oldu.
Çölün Kızı ve Irak’ın Taçsız Kraliçesi Gertrude Bell
Okuldan mezun olduktan sonra seyahat etmeye karar veren Bell, Avrupa ve daha sonra da Ortadoğu’ya çok sayıda seyahatlerde bulundu. İlerliyen yıllarda dağcılık ve dünya turlarıylada ilgilenmeye başlayan Bell, 1897 – 1898 ve 1902 – 1903 olmak üzere iki kez dünya turuna çıktı.1899 yılında Kudüs’e yaptığı ziyaretten sonra Araplara karşı büyük bir sevgi ve ilgi duymaya başladı. Arap çöllerinde seyahatler yaptı ve batılılara çöl hayatını anlatan yazılar yazdı. Araplar ona “Çölün Kızı” ve “Irak’ın Taçsız Kraliçesi” isimlerini verdiler.
Bell, 1907’in Mart’ında arkadaşı arkeolog William Ramsay ile birlikte Anadolu’ya geldi ve Bir süre sonra İngiltere’ye döndü.Daha sonra Ocak 1909’da Mezopotamya’ya bir gezi düzenleyen Bell, bu sırada Geç Hitit dönemine ait olan Karkamış’da önemli keşif ve incelemelerde bulundu ve bu bölgede kısa süreli kazılar yaptı.Sonra Irak’taki ünlü antik şehir olan Babil’e gitti.
Sonraki yıllarda Orta Doğu da İngiltere’nin çıkarları için çeşitli faaliyetlerde bulunmaya başlayan Bell, Orta Doğu’da İngilizlerin şimdi bile aktif oldukları Orta Doğu politikasının kurucusu ve planlayıcılarından biridir. Mezopotamya bölgesindeki Arap kabileleri Türklere karşı kışkırtan faaliyetlerde bulunmuştur. Ayrıca 1919 yılındaki Paris Barış Konferansı’na delege olarak katıldı ve Irak devletinin sınırlarının belirlenmesi için çalışmıştır.
Hiç evlenmemiş olan ve yalnızca bir kez nişanlanan Bell, nişanlısını Çanakkale Savaşları sırasında kaybetti. Yalnızlık ve sağlığınında bozulması sebebiyle bunalıma giren Bell, 12 Temmuz 1926 yılında yüksek dozda uyku hapı alarak intihar etti ve Bağdat’ın Bab el-Sharji ilçesinde, İngiliz mezarlığında toprağa verildi. Cenazesi arkadaşları, İngiliz yetkililer ve Irak Kralı dahil olmak üzere çok sayıda insanın katıldığı büyük bir olaydı. Mezarlığa tabutu taşınırken Kral Faysal, özel balkonundan alayı izlediği söylenmektedir. Gertrude Bell asla evlenmedi ve çocuğu yoktu. Geride özellikle tarihi eserleri ve gezilerini anlatan çok sayıda yayın bıraktı.
Werner Herzog’un yazıp yönettiği 2015 ABD yapımı Queen of the Desert isimli filmde Gertrude Bell’i Nicole Kidman canlandırdı. Kaynak: Konya Kitabı VII, Konya Ticaret Odası Yayıncılık, Aralık 2004, Sayfa 116, 117, 118
